Μάθημα 6: 4. Πού οφείλονται τα μεγάλα γεωλογικά φαινόμενα;
Σε αυτή την υποενότητα θα μάθουμε:
- Να εξηγούμε το αίτιο των μεγάλων γεωλογικών φαινομένων.
- Να περιγράφουμε τους τρόπους κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών.
- Να αναφέρουμε τα αποτελέσματα της κίνησής τους.
- Η θερμότητα που παράγει ο πυρήνας της Γης είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία των ρευμάτων μεταφοράς στον μανδύα (ασθενόσφαιρα).
- Τα ρεύματα, που μεταφέρουν ύλη και ενέργεια, μετακινούν τις λιθοσφαιρικές πλάκες πάνω στις οποίες βρίσκονται οι ήπειροι.
Είδη σχετικής κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών:
- Απομακρύνονται (αποκλίνουν) στις μεσοωκεάνιες ράχες των μεγάλων ωκεανών μερικά cm/year και ανέρχεται μάγμα.Το μάγμα στη συνέχεια ψύχεται και δημιουργείται νέα λιθόσφαιρα ή νέο ωκεάνιο δάπεδο κατά μήκος των δύο πλευρών των ράχεων.
- Πλησιάζουν μεταξύ τους (συγκλίνουν–συγκρούονται). Η πυκνότερη από τις δύο βυθίζεται κάτω από την άλλη, μέχρις ότου λιώσει η πρώτη μέσα στο θερμό μανδυακό υλικό. Έτσι καταστρέφεται λιθοσφαιρικό υλικό. Η δημιουργία νέου ωκεάνιου φλοιού στις μεσοωκεάνιες ράχες αντισταθμίζεται λοιπόν με την καταστροφή αντίστοιχης ποσότητας στις περιοχές σύγκλισης πλακών, οπότε η συνολική επιφάνεια της Γης παραμένει “σταθερή”.
- Ολισθαίνουν πλευρικά (παράλληλα).
Η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών ευθύνεται για:
- τη δημιουργία των βουνών (ορογένεση)
- τη δημιουργία υποθαλάσσιων οροσειρών,
- την πρόκληση των σεισμών
- την έκρηξη των ηφαιστείων
- τη διάνοιξη ωκεανών
- Τη δημιουργία νησιώτικων τόξων κ.ά.